Ydych chi’n credu bod pawb yng Nghymru’n cael ethol eu cynghorwyr? Meddyliwch eto. Mae dros 100,000 o bleidleiswyr yng Nghymru’n byw mewn wardiau diwrthwynebiad - sy'n golygu nad oes gan y cyhoedd unrhyw lais.

Mae hyn oherwydd bod gan gynghorau Cymru system bleidleisio nad yw'n cynrychioli'n gywir sut yr ydym yn pleidleisio, ac nid yw seddi yn Neuadd y Sir yn cyfateb i nifer y pleidleisiau y mae pleidiau’n eu derbyn. Nid yw ymgeiswyr yn trafferthu sefyll mwyach.

Ym Mhowys enillodd 7 cynghorydd heb i bleidlais gael ei bwrw; yng Ngheredigion enillodd 5 cynghorydd fel hyn, tra yng Ngwynedd cymerodd 28 cynghorydd - 41% o'r cyngor - eu seddi heb unrhyw wrthwynebiad. Nid yw hyn yn arwydd o ddemocratiaeth iach.

Yn 2021 pasiwyd deddf a roddodd y pŵer i ni sicrhau bod ein lleisiau i gyd yn cael eu clywed. Mae gan eich cynghorwyr y pŵer i symud i'r Bleidlais Sengl Drosglwyddadwy (STV), sy’n ffordd decach a llawer gwell ar gyfer dewis ein cynghorwyr - system sydd wedi cael ei defnyddio yn yr Alban ers dros ddegawd. Lwyddodd hyn i ddatrys y broblem yn yr Alban, a gall wneud yr un peth yma.

Ychwanegwch eich enw i fynnu bod cynghorwyr yn cael eu hethol mewn ffordd y bydd ein lleisiau ni i gyd yn cael eu clywed.